മധ്യപ്രദേശിലെ പന്ന ജില്ലയിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന നാച്‌നെ ഗ്രാമത്തിലെ രണ്ട് കുന്നുകളിൽ ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യ (എഎസ്ഐ) ഖനനം ആരംഭിച്ചു.
ഖനനങ്ങളുടെ ലക്ഷ്യം ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന ക്ഷേത്രം ഏതാണെന്ന് കണ്ടെത്തുക എന്നതാണ്.
രണ്ട് പുരാതന ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ നിന്ന് 30 മീറ്റർ അകലെയാണ് ഖനന സ്ഥലങ്ങൾ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്.
ഗുപ്ത കാലഘട്ടത്തിലെ ഒരു പാർവതി ക്ഷേത്രവും കലച്ചൂരി രാജവംശം നിർമ്മിച്ച ചൗമുഖ് നാഥ് ക്ഷേത്രവുമാണ് രണ്ട് ക്ഷേത്രങ്ങൾ.
നച്‌ന ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങൾ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ ക്ഷേത്രങ്ങൾ, ഭൂമാരയിലും ദിയോഗർഹിലും കാണപ്പെടുന്നവയ്‌ക്കൊപ്പം മധ്യ ഇന്ത്യയിൽ നിലനിൽക്കുന്ന ആദ്യകാല ശിലാക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്.
നാച്ന ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ കൃത്യമായ തീയതി കണ്ടെത്താൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ലെ ങ്കിലും അവയുടെ വാസ്തുവിദ്യാ ശൈലി അഞ്ചാം നൂറ്റാണ്ടിലോ ആറാം നൂറ്റാണ്ടിലോ ഉള്ള ഗുപ്ത സാമ്രാജ്യ കാലഘട്ടത്തിലെ ഘടനകളുമായി സാമ്യമുണ്ട്.
ചതുർമുഖ ക്ഷേത്രം, പ്രത്യേകിച്ച് ഒൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിലേതാണ്.
കൂടാതെ ഹിന്ദു ക്ഷേത്ര വാസ്തുവിദ്യയുടെ ഉത്തരേന്ത്യൻ ശൈലി പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നു.
നാച്‌നെ ഗ്രാമത്തിൽ മണ്ണിനടിയിൽ ഒരു ചരിത്രപ്രാധാന്യമുള്ള സ്ഥലമുണ്ടെന്ന് പുരാവസ്തു ഗവേഷകർ വിശ്വസിക്കുന്നു.
അവർ അത് കണ്ടെത്താനായി കുഴിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്.
എഎസ്ഐയുടെ സൂപ്രണ്ടിംഗ് പുരാവസ്തു ഗവേഷകനായ ഡോ. ശിവകാന്ത് ബാജ്‌പേയ് നാച്ച്‌നെ ഗ്രാമം ഒരു പ്രധാന പുരാവസ്തു സ്ഥലമാണെന്നും പാർവതി ക്ഷേത്രം ഉള്ളതായും പ്രസ്താവിച്ചു.
മധ്യപ്രദേശിൽ നിരവധി പുരാതന ക്ഷേത്രങ്ങളുണ്ട്.
സാഞ്ചി 17 ഉൾപ്പെടെ ഗുപ്ത കാലഘട്ടത്തിലെ ആരാധനാലയം ഇന്ത്യയിൽ ഇന്നുവരെ നിലനിൽക്കുന്ന ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ള ക്ഷേത്രമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.
സാഞ്ചിയിലെ ക്ഷേത്രം നമ്പർ 17 ഗുപ്ത കാലഘട്ടത്തിലെ ലാളിത്യത്തിൻ്റെയും മഹത്വത്തിൻ്റെയും പ്രധാന ഉദാഹരണമാണ്.
നാല് മുൻ തൂണുകളുള്ള ഒരു പൂമുഖത്തോടുകൂടിയ എളിമയുള്ള പരന്ന മേൽക്കൂരയുള്ള ശ്രീകോവിലാണ് ഈ അതിശയകരമായ ക്ഷേത്രത്തിൻ്റെ സവിശേഷത.
ശ്രീകോവിലിൻ്റെ മേൽത്തട്ട് പോർട്ടിക്കോയുടെ മേൽക്കൂരയേക്കാൾ അല്പം ഉയർന്നതാണ്.
അകവും പുറവും അലങ്കാരമില്ലാതെ തുടരുമ്പോൾ, തൂണുകൾ തലതിരിഞ്ഞ താമരകളാൽ അതിമനോഹരമായി കൊത്തിയെടുത്തിരിക്കുന്നു.
കൂടാതെ മേൽക്കൂരയെ പിന്തുണയ്ക്കുന്ന മൂലധനം ചെറിയ സിംഹങ്ങളെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.
ഇന്ത്യയിലെ ക്ഷേത്ര വാസ്തുവിദ്യയുടെ ആദ്യകാല ഉദാഹരണങ്ങളിൽ ഒന്നായി, ക്ഷേത്രം നമ്പർ 17 ന് വലിയ ചരിത്ര പ്രാധാന്യമുണ്ട്.
ക്ഷേത്രം നമ്പർ 18, CE രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ കല്ലും ഇഷ്ടികയും കൊണ്ട് നിർമ്മിച്ച ക്ഷേത്രമായിരുന്നുവെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
എന്നാൽ അതിൻ്റെ യഥാർത്ഥ ഘടനയിൽ വളരെ കുറച്ച് മാത്രമേ അവശേഷിക്കുന്നുള്ളൂ.
17-ാം നമ്പർ ക്ഷേത്രത്തെ അപേക്ഷിച്ച് വലിപ്പത്തിൽ ഇത് ചെറുതാണെങ്കിലും അതിൻ്റെ ഘടനയുടെ ഭൂരിഭാഗവും നഷ്ടപ്പെട്ടു.
അടിത്തറയും ഒരുപിടി തൂണുകളും മാത്രമേ അവശേഷിക്കുന്നുള്ളൂ.
നാച്ച്‌നെ ഗ്രാമത്തിലെ ഉത്ഖനനങ്ങൾക്ക് ഇന്ത്യയുടെ പുരാതന വാസ്തുവിദ്യാ സാംസ്കാരിക പൈതൃകത്തെക്കുറിച്ചുള്ള അമൂല്യമായ ഉൾക്കാഴ്ചകൾ കണ്ടെത്താനുള്ള കഴിവുണ്ട്.