രാജസ്ഥാനിലെ തടാകങ്ങളുടെ നഗരം എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഉദയ്പൂർ ചരിത്രപരമായ പൈതൃകത്തിന് പേരുകേട്ടതാണ്. മഹാറാണാ പ്രതാപ് സ്ഥാപിച്ച ഈ നഗരത്തെ സവിശേഷമാക്കുന്ന കാര്യങ്ങളിലൊന്നാണ് ഹരിയാലി അമാവാസി നാളിൽ നടക്കുന്ന മേള. യഥാർത്ഥത്തിൽ, നൂറുകണക്കിന് വർഷങ്ങളായി സാവൻ മാസത്തിൽ നടക്കുന്ന മേളയുടെ രണ്ടാം ദിവസം സ്ത്രീകൾക്ക് മാത്രമേ ഇവിടെ വരാൻ കഴിയൂ. ഈ ദിവസം, മേളയിൽ പുരുഷന്മാർക്ക് പ്രവേശനം നിരോധിച്ചിരിക്കുന്നു. സഖിയോൻ കാ മേള എന്നാണ് ഈ മേളയുടെ പേര്.
മേവാറിൻ്റെ മഹത്വം വർധിപ്പിക്കുന്ന ഈ മേള മഹാറാണ ഫത്തേ സിങ്ങിൻ്റെ ഉദയ്പൂർ രാജ്ഞിയുടെ സമ്മാനമാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഉദയ്പൂരിൽ നടക്കുന്ന ഹരിയാലി അമാവാസി മേളയുടെ രണ്ടാം ദിവസം സ്ത്രീകൾക്ക് മാത്രമായിരിക്കണമെന്ന് ഒരു ദിവസം അവർ രാജാവിനോട് പറഞ്ഞു. രാജ്ഞിയുടെ ആഗ്രഹം നിറവേറ്റിക്കൊണ്ട് മഹാറാണാ ഫത്തേ സിംഗ് രണ്ടാം ദിവസം സഖികളുടെ മേള നടത്താൻ അനുമതി നൽകി. അപ്പോൾ പുരുഷന്മാർ ആരെങ്കിലും ഈ മേളയിൽ പ്രവേശിച്ചാൽ മഹാറാണയുടെ ക്രോധത്തിന് വിധേയനാകേണ്ടി വരുമായിരുന്നു.
ഈ പാരമ്പര്യം കാലാകാലങ്ങളായി തുടരുന്നു. ഇന്ന് സ്ത്രീകളും പെൺകുട്ടികളും അല്ലാതെ മറ്റാർക്കും മേളയുടെ പരിസരത്ത് പ്രവേശിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ ഭരണകൂടം ക്രമീകരണങ്ങൾ ചെയ്യുന്നു. എല്ലാ വർഷവും മേളയുടെ ആകർഷണം വർധിപ്പിക്കാനുള്ള ശ്രമത്തിലാണ് മേള സംഘടിപ്പിക്കുന്ന നഗരസഭ. മേളയിൽ സംഘടിപ്പിക്കുന്ന സാംസ്കാരിക പരിപാടികളിൽ സ്ത്രീകളെ നൃത്തം ചെയ്യുന്നു.
ഉദയ്പൂരിലെ സ്ത്രീകൾ വർഷം മുഴുവനും സഖിമാരുടെ ഈ മേളയ്ക്കായി കാത്തിരിക്കുന്നു. അവർ ഈ മേള വളരെ ആസ്വദിക്കുന്നു. സ്ത്രീകൾക്കും പെൺകുട്ടികൾക്കും ചെറിയ കുട്ടികൾക്കും പുറമെ പുരുഷന്മാർക്കും മേളയിലേക്ക് വരാൻ അനുവാദമില്ല. ഈ വർഷം ഈ മേള ആഗസ്റ്റ് 4 മുതൽ രണ്ടു ദിവസത്തേക്കായിരുന്നു.