പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി ശനിയാഴ്ച തമിഴ്‌നാട്ടിലെ കന്യാകുമാരിയിലെ വിവേകാനന്ദ പാറ സ്മാരകത്തിൽ ധ്യാനത്തിലിരുന്നു. ധ്യാനം മെയ് 30 ന് ആരംഭിച്ച് ജൂൺ 1 വരെ 45 മണിക്കൂർ നീണ്ടുനിന്നു.
ധ്യാനത്തിൻ്റെ സമാപനത്തിന് ശേഷം, തൻ്റെ ആത്മീയ യാത്രയെയും 2024 ലെ ലോക്‌സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെയും ഇന്ത്യയുടെ ഭാവിയെയും കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാൻ പ്രധാനമന്ത്രി ജൂൺ 1 ന് ഒരു കത്ത് എഴുതി. കത്തിൻ്റെ സംഗ്രഹം താഴെ വായിക്കാം.
എൻ്റെ ഭാരതീയരേ,
ജനാധിപത്യത്തിൻ്റെ ഏറ്റവും വലിയ ഉത്സവമായ 2024 ലെ ലോക്‌സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പ്, ജനാധിപത്യത്തിൻ്റെ മാതാവായ നമ്മുടെ രാജ്യത്ത് ഇന്ന് സമാപിക്കുന്നു. കന്യാകുമാരിയിൽ മൂന്ന് ദിവസത്തെ ആത്മീയ യാത്രയ്ക്ക് ശേഷം ഞാൻ ഡൽഹിയിലേക്ക് വിമാനം കയറിയതേയുള്ളൂ. പകൽ മുഴുവൻ, കാശിയിലും മറ്റ് നിരവധി സീറ്റുകളിലും വോട്ടെടുപ്പ് നടക്കുന്നു.
എൻ്റെ മനസ്സ് ഒരുപാട് അനുഭവങ്ങളും വികാരങ്ങളും കൊണ്ട് നിറഞ്ഞിരിക്കുന്നു… എന്നിൽത്തന്നെ അതിരുകളില്ലാത്ത ഊർജപ്രവാഹം അനുഭവപ്പെടുന്നു. 1857-ലെ ഒന്നാം സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിൻ്റെ നാടായ മീററ്റിൽ നിന്ന് ഏതാനും മാസങ്ങൾക്കുമുമ്പ് ഞാൻ എൻ്റെ പ്രചാരണം ആരംഭിച്ചു. അതിനുശേഷം, നമ്മുടെ മഹത്തായ രാജ്യത്തുടനീളവും ഞാൻ സഞ്ചരിച്ചു. അതിനുശേഷം, ഞാൻ കന്യാകുമാരിയിൽ ദേവിയുടെ കാൽക്കൽ എത്തി.
തിരഞ്ഞെടുപ്പിൻ്റെ ആവേശം എൻ്റെ ഹൃദയത്തിലും മനസ്സിലും പ്രതിധ്വനിക്കുന്നത് സ്വാഭാവികമാണ്. റാലികളിലും റോഡ് ഷോകളിലും കണ്ട അനേകം മുഖങ്ങൾ എൻ്റെ കൺമുന്നിൽ വന്നു. അനുഗ്രഹങ്ങൾ… വിശ്വാസം, വാത്സല്യം, ഇതെല്ലാം വളരെ വിനീതമായ അനുഭവമായിരുന്നു. എൻ്റെ കണ്ണുകൾ ഈറനണിഞ്ഞിരുന്നു… ഞാൻ ഒരു ‘സാധന’ (ധ്യാനാവസ്ഥ)യിലേക്ക് പ്രവേശിച്ചു. പിന്നെ, ചൂടേറിയ രാഷ്ട്രീയ സംവാദങ്ങൾ, ആക്രമണങ്ങളും പ്രത്യാക്രമണങ്ങളും, ഒരു തെരഞ്ഞെടുപ്പിൻ്റെ സവിശേഷതയായ ആക്ഷേപങ്ങളുടെ ശബ്ദങ്ങളും വാക്കുകളും… അവയെല്ലാം ഒരു ശൂന്യതയിലേക്ക് അപ്രത്യക്ഷമായി. അകൽച്ച എന്നൊരു ബോധം എൻ്റെ ഉള്ളിൽ വളർന്നു വന്നു…എൻ്റെ മനസ്സ് ബാഹ്യലോകത്തിൽ നിന്നും പൂർണ്ണമായും വേർപെട്ടു.
അത്തരം വലിയ ഉത്തരവാദിത്തങ്ങൾക്കിടയിൽ ധ്യാനം വെല്ലുവിളി നിറഞ്ഞതാകുന്നു, പക്ഷേ കന്യാകുമാരിയുടെ നാടും സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ്റെ പ്രചോദനവും അതിനെ അനായാസമാക്കി. ഒരു സ്ഥാനാർത്ഥി എന്ന നിലയിൽ, എൻ്റെ പ്രചാരണം എൻ്റെ പ്രിയപ്പെട്ട കാശിക്കാരുടെ കൈകളിൽ ഏൽപ്പിച്ച് ഞാൻ ഇവിടെയെത്തി.
ജനനം മുതൽ ഞാൻ കാത്തുസൂക്ഷിക്കുകയും ജീവിക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്ത ഈ മൂല്യങ്ങൾ എന്നിൽ പകർന്നുനൽകിയ ദൈവത്തിനും ഞാൻ നന്ദിയുള്ളവനാണ്. കന്യാകുമാരിയിലെ ഈ സ്ഥലത്ത് സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ ധ്യാനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുമ്പോൾ എന്താണ് അനുഭവിക്കേണ്ടതെന്ന് ഞാൻ ചിന്തിച്ചു. എൻ്റെ ധ്യാനത്തിൻ്റെ ഒരു ഭാഗം സമാനമായ ചിന്താധാരയിൽ ചെലവഴിച്ചു.
കന്യാകുമാരിയിലെ ഉദയസൂര്യൻ എൻ്റെ ചിന്തകൾക്ക് പുതിയ ഉയരങ്ങൾ നൽകി, സമുദ്രത്തിൻ്റെ വിശാലത എൻ്റെ ആശയങ്ങളെ വികസിപ്പിച്ചു, ചക്രവാളത്തിൻ്റെ വിശാലത തുടർച്ചയായി പ്രപഞ്ചത്തിൻ്റെ ആഴങ്ങളിൽ പതിഞ്ഞിരിക്കുന്ന ഏകത്വം, ഏകത്വം എന്നെ ബോധ്യപ്പെടുത്തി. പതിറ്റാണ്ടുകൾക്ക് മുമ്പ് ഹിമാലയത്തിൻ്റെ മടിത്തട്ടിൽ നടത്തിയ നിരീക്ഷണങ്ങളും അനുഭവങ്ങളും പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുന്നത് പോലെ തോന്നി.
കന്യാകുമാരി എന്നും എൻ്റെ ഹൃദയത്തോട് വളരെ അടുത്താണ്. ശ്രീ ഏകനാഥ് റാനഡെ ജിയുടെ നേതൃത്വത്തിലാണ് കന്യാകുമാരിയിലെ വിവേകാനന്ദ റോക്ക് സ്മാരകം നിർമ്മിച്ചത്. ഏകനാഥ് ജിയോടൊപ്പം ധാരാളം യാത്ര ചെയ്യാൻ എനിക്ക് അവസരം ലഭിച്ചു. ഈ സ്മാരകത്തിൻ്റെ നിർമ്മാണ വേളയിൽ കന്യാകുമാരിയിലും കുറച്ചു സമയം ചിലവഴിക്കാൻ അവസരം ലഭിച്ചു.
കാശ്മീർ മുതൽ കന്യാകുമാരി വരെ… രാജ്യത്തെ ഓരോ പൗരൻ്റെയും ഹൃദയത്തിൽ ആഴത്തിൽ വേരൂന്നിയ ഒരു പൊതു സ്വത്വമാണിത്. ദേവി കന്യാകുമാരിയായി അവതരിച്ച ‘ശക്തി പീഠം’ (ശക്തിയുടെ ഇരിപ്പിടം) ഇതാണ്. ഈ തെക്കേ അറ്റത്ത്, ദേവി തപസ്സനുഷ്ഠിക്കുകയും ഭാരതത്തിൻ്റെ വടക്കേ അറ്റത്തുള്ള ഹിമാലയത്തിൽ വസിക്കുന്ന ഭഗവാൻ ശിവനെ കാത്തിരിക്കുകയും ചെയ്തു.
സംഗമങ്ങളുടെ നാടാണ് കന്യാകുമാരി. നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ പുണ്യനദികൾ വിവിധ സമുദ്രങ്ങളിലേക്ക് ഒഴുകുന്നു, ഇവിടെ ആ കടലുകൾ തന്നെ സംഗമിക്കുന്നു. ഇവിടെ നാം മറ്റൊരു മഹാസംഗമത്തിന് സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നു – ഭാരതത്തിൻ്റെ പ്രത്യയശാസ്ത്ര സംഗമം! ഇവിടെ, വിവേകാനന്ദ റോക്ക് മെമ്മോറിയൽ, വിശുദ്ധ തിരുവള്ളുവരുടെ മഹത്തായ പ്രതിമ, ഗാന്ധി മണ്ഡപം, കാമരാജർ മണി മണ്ഡപം എന്നിവ കാണാം. ഈ മഹാരഥന്മാരിൽ നിന്നുള്ള ഈ ചിന്താധാരകൾ ദേശീയ ചിന്തയുടെ ഒരു സംഗമസ്ഥാനമായി ഇവിടെ സംഗമിക്കുന്നു. ഇത് രാഷ്ട്രനിർമ്മാണത്തിന് വലിയ പ്രചോദനങ്ങൾ നൽകുന്നു. കന്യാകുമാരിയുടെ ഈ ഭൂമി ഐക്യത്തിൻ്റെ മായാത്ത സന്ദേശമാണ് നൽകുന്നത്, പ്രത്യേകിച്ചും ഭാരതത്തിൻ്റെ ദേശീയതയെയും ഐക്യബോധത്തെയും സംശയിക്കുന്ന ഏതൊരു വ്യക്തിക്കും.
കന്യാകുമാരിയിലെ വിശുദ്ധ തിരുവള്ളുവരുടെ മഹത്തായ പ്രതിമ കടലിൽ നിന്ന് ദേവിയുടെ വിശാലതയിലേക്ക് നോക്കുന്നതായി തോന്നുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കൃതിയായ തിരുക്കുറൾ മനോഹരമായ തമിഴ് ഭാഷയുടെ മകുടോദാഹരണങ്ങളിലൊന്നാണ്. ഇത് ജീവിതത്തിൻ്റെ എല്ലാ വശങ്ങളും ഉൾക്കൊള്ളുന്നു, നമുക്കും രാജ്യത്തിനും വേണ്ടി നമ്മുടെ ഏറ്റവും മികച്ചത് നൽകാൻ നമ്മെ പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നു. ഇത്രയും വലിയ വ്യക്തിത്വത്തിന് ആദരാഞ്ജലികൾ അർപ്പിക്കാൻ കഴിഞ്ഞത് എൻ്റെ ഭാഗ്യമാണ്.
സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ ഒരിക്കൽ പറഞ്ഞു, ‘ഓരോ രാജ്യത്തിനും നൽകാനുള്ള സന്ദേശമുണ്ട്, നിറവേറ്റാനുള്ള ഒരു ദൗത്യമുണ്ട്, എത്തിച്ചേരാൻ ഒരു വിധിയുണ്ട്’.
ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി ഭാരതം ഈ അർത്ഥവത്തായ ലക്ഷ്യബോധത്തോടെയാണ് മുന്നോട്ട് പോകുന്നത്. ആയിരക്കണക്കിന് വർഷങ്ങളായി ആശയങ്ങളുടെ കളിത്തൊട്ടിലാണ് ഭാരതം.
1947 ആഗസ്റ്റ് 15ന് ഭാരതം സ്വാതന്ത്ര്യം നേടി.അക്കാലത്ത് ലോകത്തെ പല രാജ്യങ്ങളും കൊളോണിയൽ ഭരണത്തിൻ കീഴിലായിരുന്നു. ഭാരതത്തിൻ്റെ സ്വാതന്ത്ര്യ യാത്ര ആ രാജ്യങ്ങളിൽ പലതും സ്വന്തം സ്വാതന്ത്ര്യം നേടാൻ പ്രചോദിപ്പിക്കുകയും ശാക്തീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. ദശാബ്ദങ്ങൾക്കുശേഷം, നൂറ്റാണ്ടിലൊരിക്കൽ ഉണ്ടായിട്ടുള്ള കോവിഡ്-19 മഹാമാരിയെ ലോകം മുഖാമുഖം കണ്ടപ്പോഴും ഇതേ മനോഭാവം കാണപ്പെട്ടു. ദരിദ്രരെയും വികസ്വര രാജ്യങ്ങളെയും കുറിച്ച് ആശങ്കകൾ ഉയർന്നപ്പോൾ, ഭാരതത്തിൻ്റെ വിജയകരമായ ശ്രമങ്ങൾ പല രാജ്യങ്ങൾക്കും ധൈര്യവും സഹായവും നൽകി.
ഭാരതത്തിൻ്റെ ഭരണ മാതൃക ഇന്ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പല രാജ്യങ്ങൾക്കും മാതൃകയായി മാറിയിരിക്കുന്നു. വെറും 10 വർഷത്തിനുള്ളിൽ 25 കോടി ജനങ്ങളെ ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് കരകയറ്റാൻ ശാക്തീകരിക്കുന്നത് അഭൂതപൂർവമായ കാര്യമാണ്.
ഇരുപത്തിയൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ലോകം നിരവധി പ്രതീക്ഷകളോടെയാണ് ഭാരതത്തിലേക്ക് ഉറ്റുനോക്കുന്നത്. ആഗോള സാഹചര്യത്തിൽ മുന്നോട്ട് പോകാൻ നമുക്ക് നിരവധി മാറ്റങ്ങൾ വരുത്തേണ്ടതുണ്ട്. പരിഷ്കരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് നമ്മുടെ പരമ്പരാഗത ചിന്താഗതിയും മാറ്റേണ്ടതുണ്ട്. ഭാരതത്തിന് പരിഷ്‌കാരത്തെ കേവലം സാമ്പത്തിക പരിഷ്‌കരണങ്ങളിൽ മാത്രം ഒതുക്കാനാവില്ല.
നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ ഒരു ‘വിക്ഷിത് ഭാരത്’ ആക്കുന്നതിനുള്ള അടിസ്ഥാന തത്വം മികവ് പുലർത്തണം. സ്പീഡ്, സ്കെയിൽ, സ്കോപ്പ്, സ്റ്റാൻഡേർഡ്സ് എന്നീ നാല് ദിശകളിലും നമ്മൾ വേഗത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതുണ്ട്. നിർമ്മാണത്തിനൊപ്പം, ഗുണനിലവാരത്തിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുകയും ‘സീറോ ഡിഫെക്റ്റ്-സീറോ ഇഫക്റ്റ്’ എന്ന മന്ത്രം പാലിക്കുകയും വേണം.