സാക്കിർ ഹുസൈൻ, ഒരു ഇതിഹാസം

സാക്കിർ ഹുസൈൻ, ഒരു ഇതിഹാസ തബല കലാകാരന്, പതിറ്റാണ്ടുകളായി ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പ്രേക്ഷകരെ ആകർഷിച്ചു. സംഗീത ലോകത്ത് മായാത്ത മുദ്ര പതിപ്പിച്ച അവിസ്മരണീയമായ നിരവധി പ്രകടനങ്ങളാൽ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കരിയർ അടയാളപ്പെടുത്തുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ മഹത്തായ യാത്രയെക്കുറിച്ച് നാം ചിന്തിക്കുമ്പോൾ, സംഗീതത്തിനുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ സംഭാവനകൾ അഗാധവും ശാശ്വതവുമാണെന്ന് വ്യക്തമാണ്.

1970-കളിൽ രവിശങ്കറുമായുള്ള ഹുസൈൻ്റെ സഹകരണം അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കരിയറിലെ ഒരു നിർണായക നിമിഷമാണ്. അവരുടെ സമന്വയം ഇന്ത്യൻ ശാസ്ത്രീയ സംഗീതത്തെ ആഗോള തലത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുവന്നു, അവരുടെ സങ്കീർണ്ണമായ താളങ്ങളും ഈണങ്ങളും കൊണ്ട് ശ്രോതാക്കളെ മയക്കി. ഈ കൂട്ടുകെട്ട് ഹുസൈൻ്റെ പദവി ഉയർത്തുക മാത്രമല്ല, ഇന്ത്യൻ സംഗീതത്തിൻ്റെ സൗന്ദര്യം പലരെയും പരിചയപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു.

ആഗോള അംഗീകാരവും സഹകരണവും

തൻ്റെ കരിയറിൽ ഉടനീളം, സാക്കിർ ഹുസൈൻ വിവിധ വിഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വൈവിധ്യമാർന്ന കലാകാരന്മാരുമായി സഹകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ശക്തി എന്ന ബാൻഡിൽ ജോൺ മക്ലൗലിനോടൊപ്പം അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രവർത്തനം പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധേയമാണ്. ജാസ്, ഇന്ത്യൻ ശാസ്ത്രീയ സംഗീതം എന്നിവയുടെ ഈ സംയോജനം ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പ്രേക്ഷകരിൽ പ്രതിധ്വനിക്കുന്ന ഒരു അദ്വിതീയ ശബ്‌ദം സൃഷ്ടിച്ചു, ഹുസൈൻ്റെ വൈദഗ്ധ്യവും നൂതന മനോഭാവവും പ്രകടമാക്കി.

ഗ്രേറ്റ്ഫുൾ ഡെഡിലെ മിക്കി ഹാർട്ടും ആയിരുന്നു മറ്റൊരു പ്രധാന സഹകരണം. അവർ ഒരുമിച്ച്, വ്യത്യസ്ത സംഗീത പാരമ്പര്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള താളാത്മക ബന്ധങ്ങൾ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്തു, അതിൻ്റെ ഫലമായി “പ്ലാനറ്റ് ഡ്രം” പോലുള്ള തകർപ്പൻ പദ്ധതികൾ ഉണ്ടായി. സംഗീതത്തിലൂടെ സാംസ്കാരിക അതിരുകൾ മറികടക്കാനുള്ള ഹുസൈൻ്റെ കഴിവ് ഈ സഹകരണങ്ങൾ എടുത്തുകാട്ടുന്നു.

അവിസ്മരണീയമായ പ്രകടനങ്ങൾ

കാർണഗീ ഹാൾ, റോയൽ ആൽബർട്ട് ഹാൾ തുടങ്ങിയ വിഖ്യാത വേദികളിൽ സാക്കിർ ഹുസൈൻ്റെ പ്രകടനങ്ങൾ ഒട്ടും കുറവല്ല. പ്രേക്ഷകരെ ആകർഷിക്കാനും വിസ്മയിപ്പിക്കാനുമുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കഴിവ് സമാനതകളില്ലാത്തതാണ്. തബലയിലെ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രാവീണ്യത്തിൻ്റെയും താളത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ആഴത്തിലുള്ള ധാരണയുടെയും തെളിവാണ് ഓരോ പ്രകടനവും.

അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ഏറ്റവും അവിസ്മരണീയമായ പ്രകടനങ്ങളിലൊന്ന് WOMAD ഫെസ്റ്റിവലിലായിരുന്നു, അവിടെ അദ്ദേഹം തൻ്റെ ചലനാത്മകമായ കളിശൈലി കൊണ്ട് വൈവിധ്യമാർന്ന പ്രേക്ഷകരെ ആകർഷിച്ചു. ഓരോ പ്രകടനത്തിനും അദ്ദേഹം നൽകുന്ന ഊർജ്ജവും അഭിനിവേശവും ശരിക്കും ശ്രദ്ധേയമാണ്, അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കഴിവിൽ പ്രേക്ഷകരെ വിസ്മയിപ്പിക്കുന്നു.

നവീകരണത്തിൻ്റെ ഒരു പാരമ്പര്യം

സംഗീതത്തിന് ഹുസൈൻ്റെ സംഭാവനകൾ പ്രകടനത്തിനപ്പുറം വ്യാപിക്കുന്നു; ഇന്ത്യൻ ശാസ്ത്രീയ സംഗീതത്തെ ആഗോളതലത്തിൽ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിൽ അദ്ദേഹം പ്രധാന പങ്കുവഹിച്ചിട്ടുണ്ട്. ശിൽപശാലകളിലൂടെയും വിദ്യാഭ്യാസ സംരംഭങ്ങളിലൂടെയും അദ്ദേഹം എണ്ണമറ്റ സംഗീതജ്ഞരെ പ്രചോദിപ്പിക്കുകയും ഈ സമ്പന്നമായ സംഗീത പാരമ്പര്യം ഭാവി തലമുറകൾക്കായി സംരക്ഷിക്കാൻ സഹായിക്കുകയും ചെയ്തു.

നവീകരണത്തോടുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ സമർപ്പണം “മാസ്റ്റേഴ്സ് ഓഫ് പെർക്കുഷൻ” പോലുള്ള പ്രോജക്ടുകളിൽ പ്രകടമാണ്, അവിടെ അദ്ദേഹം പുതിയ താളാത്മക സാധ്യതകൾ പര്യവേക്ഷണം ചെയ്യുന്നതിനായി ലോകമെമ്പാടുമുള്ള താളവാദ്യവാദികളെ ഒരുമിച്ച് കൊണ്ടുവരുന്നു. ഈ സംരംഭം അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ സർഗ്ഗാത്മകത പ്രദർശിപ്പിക്കുക മാത്രമല്ല, ക്രോസ്-കൾച്ചറൽ മ്യൂസിക്കൽ എക്സ്ചേഞ്ചുകൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

സക്കീർ ഹുസൈൻ്റെ അസാധാരണമായ കഴിവിൻ്റെയും സംഗീതത്തോടുള്ള അഭിനിവേശത്തിൻ്റെയും തെളിവാണ് അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കരിയർ. സംസ്‌കാരങ്ങളിലും വിഭാഗങ്ങളിലും ഉള്ള പ്രേക്ഷകരുമായി ബന്ധപ്പെടാനുള്ള അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ കഴിവ് അദ്ദേഹത്തെ ഇന്ത്യൻ ശാസ്ത്രീയ സംഗീതത്തിൻ്റെ യഥാർത്ഥ അംബാസഡറാക്കി. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ വിടവാങ്ങൽ ലോക സംഗീതത്തിനു തന്നെ വലിയ നഷ്ടമാണ്.